GÖKHAN ÇELİKER/SÜMEYYE DİLARA DİNÇER – Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz ve Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Genel Sekreteri Büyükelçi Kubanıçbek Ömüraliyev, TDT’nin Türk dünyası açısından ehemmiyetini vurguladı.
TDT’yi kuran Nahçıvan Mutabakatı’nın 15. yıl dönümü ve “Türk Devletleri İşbirliği Günü” vesilesiyle Yılmaz ve Ömüraliyev AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Bakan Yardımcısı Yılmaz, Nahçıvan Muahedesi’nin 15. yıl dönümü olduğunu ve bu vesileyle Ankara’da aktiflik düzenlendiğini belirterek, “Bu da Türk dünyasının, Türk devletlerinin artık soyut bir niyet olmaktan çıkıp somut bir projeye dönüşmesinin sonucuydu.” diye konuştu.
“(TDT) Evvel bu, projeye dönüştü, Nahçıvan Antlaşması’yla birlikte gerçek bir ihtimal, dünya siyasetini etkileyecek gerçek bir kuruma dönüştü. Bu kurumun 15. yıl dönümünü kutluyoruz şu anda.” diyen Yılmaz, TDT’nin küçük çaplı bir platform olarak başladığını söyledi.
Yılmaz, TDT’nin daha sonra giderek daha somut, daha büyük ve daha tesirli bir güç haline gelmeye başladığına işaret ederek, “O yüzden bilhassa yavaş yavaş doğudan batıya gerçek bir akışın olduğu bir periyotta, bağlantısallık projelerinin tam ortasında yer alan Türk dünyası, Çin Denizi’nden Atlantik Okyanusu’na kadar devam eden yerin tam ortasında bulunan Türkiye ve bunun tam ortasında yer alan Türk dünyası, giderek daha tesirli hale gelecek, daha kıymetli hale gelecek.” diye konuştu.
TDT’nin ilerleyen periyotta daha fazla güçlenmesinin beklendiğini lisana getiren Yılmaz, alfabe ihtilaliyle birlikte Türk dünyasının ortak lisanı kullanmaya başlamasının daha büyük bir tesiri olacağını tabir etti.
Yılmaz, bunun sonucunda de ortak bir kültür oluşumunun, ortak bir aklın ve stratejik oluşumun ortaya çıkacağı değerlendirmesini yaparak, bu projeden umutlu olduğunu vurguladı.
Bunun yanı sıra ticaret ve iş birliği açısından, ilerleyen periyotta devam eden ulaşım, yol, demir yolu, gümrük birliği üzere projelerle birçok alanda giderek daha bütünleşik bir dünya oluşturulacağını söyleyen Yılmaz, şunları kaydetti:
“Tabii ki hayalimiz Avrupa Birliği (AB) gibisi bir yapılanmayı doğumuzda oluşturmak. Böylelikle Doğu ile Batı ortasında her vakit söylenen ‘köprü’ rolünü, aslında daha anahtar bir rolle köprü olmaktan çıkıp daha çok ‘esas bir bileşeni’ olarak oluşturacağımız bir dünyayı umuyoruz.”
TDT’nin çok taraflı politikası
TDT Genel Sekreteri Büyükelçi Ömüraliyev de Türk Devletleri İşbirliği Günü’nü ve TDT’nin temelini kuran Nahçıvan Muahedesi’nin imzalanmasının 15. yıl dönümünü kutlayarak, duyduğu memnuniyeti lisana getirdi.
Nahçıvan Muahedesi’nin 15 yıl evvel, ilgili ülkelerin devlet önderlerinin kararıyla imzalandığını hatırlatan Ömüraliyev, “Kuruluşundan bu yana TDT, dış siyaset, güvenlik, iktisat, eğitim, ulaştırma, güç ve daha birçok alanda 35’in üzerinde işbirliği alanındaki gayretleri eşgüdümlü hale getirmiştir.” dedi.
Ömüraliyev ayrıyeten, TDT’nin başka memleketler arası platformlardan farkının, üye ülkelerin lisan ve kültür alanlarındaki yakınlığı olduğunu belirtti.
TDT
İlk kuruluş ismi “Türk Lisanı Konuşan Ülkeler İşbirliği Kurulu (kısaca Türk Keneşi-Türk Konseyi)” olan TDT’nin temelleri, 3 Ekim 2009’da Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye tarafından imzalanan Nahçıvan Mutabakatı’yla atıldı.
Ortak tarihi ve kültürel kıymetlere sahip Türk dünyasının entegrasyonuna hizmet etmeyi hedefleyen TDT, üye ülkelerle iktisattan siyasete, eğitimden kültüre, savunmadan güvenliğe, ulaştırmadan gümrüğe, turizmden spora kadar çeşitli alanlarda işbirliğinin tabanını oluşturmaya yönelik faaliyetler yürütüyor.
Halihazırda bölgesel ölçekte tanınırlığı artan TDT, 15 yılda toplamda 4,25 milyon kilometrekare toprağa ve yaklaşık 160 milyon nüfusa sahip üye ülkeleriyle Türk dünyasının jeopolitik pozisyonunu güçlendiren memleketler arası teşkilat haline geldi.
Kaynak: AA / Sümeyye Dilara Dinçer – Yeni
News
