Ak Parti Dış Bağlar Başkanlığı ve İnsan Hakları Başkanlığının Ankara’da düzenlediği Filistin‘in Geleceği Konferansı’nda “Uluslararası Nizamın Geleceğinde Gezinmek: Filistin, Milletlerarası Tertip ve İnsan Hakları” oturumu düzenlendi.
Ak Parti Genel Merkezi’nde tertip edilen oturumun moderatörlüğünü, TBMM Adalet Komitesi Başkanı ve AK Parti İstanbul Milletvekili Cüneyt Yüksel yaptı.
George Washington Üniversitesinden Milletlerarası Bağlantılar Profesörü Michael Barnett, Leeds Üniversitesinde Retorik ve Sömürgecilik Sonrası Fikir Profesörü ve Sosyoloji ve Sosyal Politika Okulu Lideri Salman Sayyid, Memleketler arası Hukuk Avukatı ve Atlantik Kurulu Kıdemli Üyesi Haydee Dijkstal, “Fundacion Alternativas”ın Dış Siyaset Müdürü Vicente Palacio, Nottingham Üniversitesi Milletlerarası Kamu Hukuku Dr. Öğr. Üyesi Victor Kattan ve Avukat İhsan Adel de “Uluslararası Sistemin Geleceğinde Gezinmek: Filistin, Memleketler arası Sistem ve İnsan Hakları” oturumuna konuşmacı olarak katıldı.
Yüksel, İsrail’in 7 Ekim 2023’ten bu yana birçoğu çocuk ve bayan on binlerce kişiyi öldürdüğüne, memleketler arası toplumun buna gereğince reaksiyon gösteremediğine işaret ederek, “Gelinen noktada müthiş bir soykırım ile karşı karşıya kaldık.” dedi.
İsrail’in Filistinlilere sistematik halde kuşaklardır soykırım uyguladığı konusunda memleketler arası kamuoyunun uzlaşı içinde olduğunu lisana getiren Yüksel, buna karşı sessiz kalamayacaklarını vurguladı.
Yüksel, Gazze’de adalet, insanlık ve memleketler arası toplumun ziyan gördüğünün altını çizerek, “İsrail sivillere, tabiplere, gazetecilere ve aktivistlere saldırmaktan çekinmeyen bir terör rejimi. Bu sefer de Birleşmiş Milletler (BM) Barış Gücü askerlerine saldırmaya başladı. Burada da bilhassa Lübnan’daki Süreksiz Misyon Gücü, İsrail namlularının ve bombalarının bu günlerde menziline maalesef girmiş durumda. Hasebiyle burada da bizim gördüğümüz, İsrail Lübnan’ı da Gazzeleştirmeye yönelik adımlar atıyor. Olağan orada da savaş hataları, insanlığa karşı cürümler işliyor.” sözlerini kullandı.
“İsrail’in Filistin‘e akınları asimetrik bir güç savaşı”
Barnett, Filistinlilerin şu anda her şeyden çok müdafaaya gereksinimi olduğunu belirterek, “İster insan hakları hukuku olsun ister sivil toplum kuruluşları ve savunuculuğu olsun, bu muhafazayı kim sağlayacak ve nasıl sağlayacak?” sözünü kullandı.
Sayyid ise “Bizim geleceğimiz aslında Filistin‘dir. Şu anda bu durumla ilgili bir şey yapmazsak sahiden durumumuz vahim. Geleceğimiz vahim.” diyerek, Filistin‘deki durumun tüm dünyayı etkileyen bir sıkıntı olduğunu belirtti.
“Acıların yarıştırılmadığını” belirten Sayyid, İsrail’in Filistin‘e taarruzlarını “asimetrik güç savaşı” halinde yorumladı.
Sayyid, şiddeti ve vahşeti “körükleyen” ülkeler olduğunu vurgulayarak, “Şu anda var olan şeyi bitirmeden Filistin‘in geleceğiyle ilgili bir şey söylememiz mümkün değil. Kolektif olarak hakikaten çok daha büyük bir gayret harcayıp siyasi irade oluşturmak durumundayız. Bunu yapmadığımız sürece kendi geleceğimizden de bahsedemeyiz.” diye konuştu.
“Adaletin caydırıcı olması lazım, adaletin hesap verilebilirliği sağlaması lazım”
Dijkstal da kriz ve gerginlik devirde memleketler arası hukuka “sıkı sıkıya” bağlı olunması gerektiğine işaret ederek, Filistin‘de “bir neslin tamamının amaç alınması, sıhhat unsurlarını ihlal etme, abluka altına alma ve yardımların girmesine müsaade edilmemesi” üzere birçok hukuk ihlalinin yapıldığına dikkati çekti.
Söz konusu ihlallerin göz gerisi edilmemesi gerektiğini belirten Dijkstal, “Sivillerin korunması prensibi var. Bu temel manada bir hak ve bu kuralların çatışmaları daha insani hale getirip sivilleri müdafaa maksadı taşıdığını da biliyoruz.” dedi.
Dijkstal, Memleketler arası Ceza Mahkemesi (UCM), Milletlerarası Adalet Divanı (UAD) üzere mahkemeleri ileriye hakikat süratli bir formda karar alma noktasında cesaretlendirdiklerini söyleyerek, “Çünkü adaletin caydırıcı olması lazım, adaletin hesap verilebilirliği sağlaması lazım. Lakin öbür taraftan da bu mahkemelerin tarafsız ve bağımsız olarak karar almaları gerekiyor. Bunu da sağlayabilmemiz lazım.” dedi.
Palacio ise Avrupa Kurulunun birçok mevzuyla ilgili konum beyanında bulunduğunu lakin Gazze’deki katliama ait bir konsensüs olmadığını kaydederek, “Gazze’deki katliamın durdurulması isteniyor lakin ambargo uygulanma noktasında bir konsensüs yok. İsrail’le ticaretin durdurulması konusunda bir konsensüs yok. Hiçbir şey yok. Yani almış olduğunuz kararı uygulayacak rastgele bir adım yok.” diye konuştu.
Uluslararası hukuka hürmet duyulmadığına dikkati çeken Palacio, “Kendi hukukumuza hürmet duymuyoruz. Avrupa olarak kendi kıymetlerimize hürmet duymuyoruz.” dedi.
Palacio, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez’in “kalıcı ateşkes daveti yapan birinci Avrupalı lider” olduğunu anımsatarak, “konuşmak yerine harekete geçmeliyiz” bildirisi verdi.
“Saldırganlık milletlerarası hukuka terstir ve güvenlik telaşlarıyla haklı çıkarılamaz”
Kattan da Gazze’de ve Lübnan’da olup bitenleri anlamak için kurumsal değişikliklerin mercek altında tutulması gerektiğine işaret ederek, “Yani İsrail’in işgal altındaki Batı Şeria’da ve Gazze’de kurumsal olarak ne üzere değişiklikler yaptığını görmemiz lazım.” dedi.
Adel ise UAD’nin kararlarında İsrail’in işgalinin yasa dışı olduğunun belirtildiğini tabir ederek, “İsrail’in devam etmekte olan ilhak hareketleri, bölgenin denetimini ele alması ve bölgede yaşayan Filistinlilerin kendi bahtını tayin hakkını onlara vermemesi, milletlerarası hukukun ihlali olarak tekrar sınıflandırılıyor.” dedi.
İsrail’in aksiyonlarının hem UCM hem de BM’ye nazaran saldırganlık hareketi olduğuna dikkati çeken Adel, “Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 1980’lerde almış olduğu kararlar doğrultusunda İsrail’i işgal ettiği Batı Şeria ve Gazze Şeridi’nden bir an evvel çekilmeye çağırmıştı. Lakin buna İsrail karşılık vermedi ve sonrasında bir ‘barış süreci’ ismi verilen süreç başladı. Bunun sonunda da hiçbir yere varılamadı.” diye konuştu.
Adel, “Saldırganlık milletlerarası hukuka karşıttır ve güvenlik kaygılarıyla haklı çıkarılamaz.” diyerek, milletlerarası hukukun uygulanması konusunda acil adım atılması gerektiğini vurguladı.
Gazze’den “Geç gelmiş adalet, adalet değildir.” bildirisi geldiğini belirten Adel, “Filistinlilerin bu ıstırabının artık sona ermesi gerekmektedir ve bunu milletlerarası hukukla yapmamız gerekiyor. Artık kararlı hareketlere gereksinimimiz var. Burada zannedersem Türkiye de adalete ve milletlerarası sisteme bağlı olarak bu yolda öncülük etmeye devam edecektir.” dedi.
Oturumun akabinde moderatör Yüksel de Türkiye’nin Filistin halkının yanında durmaya devam edeceği bildirisini verdi.
Kaynak: AA / Büşranur Koca – Yeni
News
