ANKARA’nın Kahramankazan ilçesinde Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın müsaadesi ile Ankara Üniversitesi tarafından Eylül 2021’de başlayan yüzey araştırmaları geçen ay tamamlandı. Helenistik periyoda ilişkin değerli yerleşim bulgularına konut sahipliği yapan ilçenin, Karalar Mahallesi’ndeki Asarkaya mevkisinde bir Galat yerleşimi keşfedildi. Yeniden ilçenin öteki yerleşim alanlarında Helenistik, Roma ve Bizans periyotlarına ilişkin ömür sürekliliğinin olduğu tespit edildi.
Roma İmparatorluğu devrinde değerli bir merkez olan Ankara kırsalını araştırmak ve klasik periyoda ilişkin yerleşimleri tespit etmek gayesiyle Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın müsaadesi ile Ankara Üniversitesi tarafından Eylül 2021’de Kahramankazan ilçesinde yüzey çalışmaları başlatıldı. Çalışma, geçen ay tamamlandı. Helenistik periyoda ilişkin kıymetli yerleşim bulgularına mesken sahipliği yapan ilçenin Karalar Mahallesi’ndeki Asarkaya mevkisinde bir Galat yerleşimi keşfedildi. Yeniden ilçenin öteki yerleşim alanlarında hayat sürekliliğinin olduğu tespit edildi.
‘ANTİK PERİYOTTAN GÜNÜMÜZE ULAŞAN SÜREKLİLİĞİ TESPİT ETTİK’
Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Çiğdem Gençler Güray, Karalar Mahallesi’nde başlanan çalışmaların temelinin, 1933 yılında Prof. Dr. Remzi Oğuz Arık tarafından ortaya çıkarılan Helenistik periyot kalıntılarına uzandığını belirterek, şunları söyledi:
“İç Anadolu Bölgesi, M.Ö. 3’üncü yüzyıldan itibaren Batı’dan gelen Galat ya da başka isimleriyle Keltlerin gelip yerleştikleri bir bölge. Bu bölgeye yerleştiklerinde kabileler halinde alanı paylaşıyorlar. Kazan bölgesi bizim daha çok Tolistobok Galatları olarak tanımladığımız kabileye ilişkin yerleşimleri bulunduran bir yer. 1933 yılında yapılan hafriyatlarda, bu Galatların hayatına dair ya da o periyodu yansıtan arkeolojik bilgilerle karşılaşıldı. Emelimiz birazcık daha anlaşılabilir hale getirmek, oraları anlayabilmek, tanımlayabilmek. Bu hedefle da biz hem Karalar’da hem de Karalar etrafında, Kahramankazan’ın başka köylerinde de dolaşarak bir alan taraması yaptık ve bu alan taraması sonucu da Karalar’ın, Helenistik periyot için Roma öncesi için hem duvar kalıntıları olarak hem yapısal oluşumlar ve mezar buluntuları olarak değerli bir merkez olduğunu gösteriyor bize. Yapılan hafriyatlarda ortaya çıkmış mezarlarla oranın bir merkez olduğu, Galat yerleşimi olduğu anlaşılıyor. Kazan’ın öteki yerleşimlerine baktığımızda ise köylerde bir hayat sürekliliğinin olduğunu tespit ettik. Fethiye üzere Kınık üzere Dağyaka üzere yerlerde de köy yaşantısını yansıtan kolay yerleşimlerden oluşan hayat alanlarıyla karşılaşıldı. Bu biçimde aslında Kahramankazan’a baktığımızda antik periyottan günümüze kadar ulaşan bir sürekliliği tespit edebildiğimizi söyleyebiliriz.”
‘ANKARA TARİHİNE ÇOK ŞEY KATACAK’
Yüzey araştırmaları sonucunda kırsal ve kolay yerlerden oluşan yaşantı izlerine rastladıklarını ve o periyottan kalan tek müsaade, seramik modülleri olduğunu belirten Doç. Dr. Güray, “Seramikler üzerinden oralarda küçük kırsal yerleşimlerin, köylerin olduğunu tespit edebiliyoruz. Bu da bu vakte kadar daha evvelden yapılmamış bir çalışma olduğu için Ankara’nın civarındaki Helenistik, Roma ve Bizans periyoduna ilişkin yerleşimleri tespit etmemiz açısından hoş bir bilgi oldu bizim için. Biz aslında Ankara’nın daha çok Roma periyodunu biliyoruz, merkezi biliyoruz, burası bir eyalet başşehri. Ancak Ankara’nın biz Roma devrinden itibaren kırsalını çok bilmiyorduk. Onun üzerine yeni bilgiler ortaya çıkaracağımızı umuyoruz. Bu da aslında Ankara tarihine çok şey katacaktır, çok bilgi katacaktır. Karalar bizim için o açıdan kıymetli, bu periyodu yansıtan bir hayat alanını gösteriyor. O yüzden Galatlıları, Ankara’nın en azından Helenistik periyodunu ve Galatlıların hem yerleşim alanlarını hem de Galatlıların kültürel manadaki değişimlerini tespit edebilmek hedefiyle, tahminen bundan sonra yapacağımız çalışmalar, yeni şeyler ortaya koyacaktır diye umuyoruz” diye konuştu.
4 yıldır sürdürdükleri projenin kitaplaşarak kamuoyuna sunulacağını tabir eden Doç. Dr. Güray, “Kahramankazan’daki çalışmalar bu vakte kadar yapılmamış bir çalışma olduğu için ve Ankara civarındaki Helenistik, Roma ve Bizans periyotlarına ilişkin yerleşimleri tespit etmemiz açısından hoş bir bilgi oldu ilerisi için. Emelimiz aslında birazcık daha Ankara’nın Roma öncesini, Helenistik devrini anlamak istiyoruz. Galat yerleşimlerini anlamak istiyoruz. Zira Ankara’nın Galat periyodu, evet tarihi kaynaklarda çok bahsedilen bir periyot, arkeolojik olarak çok bilinmeyen periyotlardan bir tanesi. Karalar bizim için o açıdan değerli. Bu periyodu yansıtan bir ömür alanını gösteriyor. O yüzden Galatlıları, Ankara’nın en azından Helenistik devrini ve Galatlıların hem yerleşim alanlarını hem de Galatlıların kültürel manadaki değişimlerini tespit edebilmek maksadıyla, bundan sonra yapacağımız çalışmalar yeni şeyler ortaya koyacaktır” sözlerini kullandı.
‘BİNLERCE YIL BEKLEMİŞ YAPIYI DEFİNECİLER PATLATTI’
Karalar’da yürütülen çalışmalar sonrasında bölgeyi definecilerin işgal ettiğini de söyleyen Doç. Dr. Güray, “Ne yazık ki gerimizden daha çok definecilerin dolaştığını duyuyoruz. Karalar’da yaşanan defineci çalışmaları oradaki tahribatı gitgide artırdı. Orası bir kültürel bedel. Yalnızca Karalar değil, Türkiye’nin her yerinde çok sayıda arkeolojik kalıntıyla karşılaşılıyor. Halkımızı eğitmemiz gerekiyor. Bir kayanın içerisinde, bir duvarın içerisinde define yok. Karalar’da dinamitle patlatılan yerler vardı. Burası bozuldu artık, eskisi üzere olmayacak. Binlerce yıl beklemiş yapıyı defineciler patlattı” dedi.
Kaynak: Demirören Haber Ajansı / Kültür Sanat
News
