ANKARA’da anne ve babası dahil ailesinin yüzde 60’ı işitme engelli olan Samet Ünal (33), Sağlık Bakanlığı bünyesinde kurulan Engelsiz Sıhhat İrtibat Merkezi’nde (ESİM) sıhhat sorunu yaşayan işitme engellilerin tercümanlığını yaparak, sıhhat hizmetlerine kolay erişmelerini sağlıyor.
Bireylerinin yüzde 60’ı işitme engelli olan bir ailede dünyaya gelen Samet Ünal, 5 yaşında konuşmayı öğrenerek annesi Meryem (61), babası Vedat Ünal (61) ve birçok akrabasının dışarıya açılan dünyada sesi ve tercümanı oldu. Samet Ünal, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’ni 2017’de bitirdikten sonra Sağlık Bakanlığı bünyesinde işitme engellilerin sıhhat hizmetlerine erişimini kolaylaştırmak gayesiyle kurulan ESİM’de tercüman olarak işe başladı. İşitme engelli bireylerin acil sıhhat sıkıntılarında 112 acil servis başta olmak üzere, hastanelere erişimini kolaylaştıran sistem ESİM, 2016 yılında hayata geçti. 8 işaret lisanı tercümanı ve 4 sıhhat profesyoneli ile 7 gün 24 saat hizmet veren sistem ile işitme engelliler ambulans çağırıp, tabip randevusu alabiliyor, muayene sırasında doktora sıkıntılarını iletebiliyor. Samet Ünal da merkezde işitme engellilerle işaret lisanıyla konuşup, sıhhat hizmetlerine erişimini kolaylaştırmaya çalışıyor.
‘İŞARET LİSANI, BENİM ANA DİLİM’
Samet Ünal, işitme engelli ebeveynlere sahip olduğu için doğuştan itibaren işaret lisanını bildiğini söyleyerek, “Benim gibilerin hayatlarında aslında bu durumu meslek olarak yapan pek çok arkadaşımız var. Ben de o isimlerden birisiyim. Esasen edebiyat öğretmeni olmama karşın kendimi daha çok işaret lisanında var edebildiğimi ve işaret lisanında daha rahat hissettiğimi düşünerek, işaret lisanını hem meslek olarak hem de hayatımda pek çok manada insanlara dokunabildiğim bir istikametim olarak kullanmaya itina gösteriyorum. Annem ve babam işitme engelli. Tıpkı vakitte amcalarım, yengelerim, geniş ailemin yüzde 60’ı işitme engelli. Aslında tam manasıyla sağır toplumunda doğup, dünyaya gelen ve o toplumla birlikte yetişen bir bireyim. İşaret lisanı, benim ana dilim. Annem ve babam bu lisanı konuşuyor. Onlardan öğrendim. Daha sonra onların doğalında tercümanları oldum. 5 yaşındaydım, annem ve babam için tertipli olarak tercümanlık yapar bir haldeydim. Zira onların bir uzuvları üzere onların lisanları olmuştum resmen. Bu aslında işitme engelli bir ailede dünyaya gelirken, toplumsal bir sorumlulukla birlikte dünyaya geldiğinizi de ortaya koymuş oluyor” diye konuştu.
‘TÜM SIHHAT SÜREÇLERİNİ YÖNETİYORUZ’
ESİM’de çalışmaya başladıktan sonra da tüm işitme engellilerin sesi olduğunu anlatan Samet Ünal, “Türkiye’nin her yerindeki işitme engelli vatandaşlara hizmet sunuyoruz. ESİM, Türkiye’deki birinci manzaralı davet merkezi ve birinci kamu manzaralı davet merkezi aslında. 2016 yılından bu yana on binlerce tahminen yüz binlerce işitme engelli vatandaşa direkt canlı takviye sunmuş olduk. Günde ortalama 50 ile 150 ortasında işitme engelli vatandaşlarımızdan imajlı davet alarak yardımcı oluyoruz. Randevu alma, randevuya giderken oradaki süreçlerde, doktor yanındaki süreçlerinde, tabiple olan diyaloğunda direkt çeviri hizmeti alabiliyor. Acil durumlarda da biz vatandaşlarımıza takviye sunuyoruz. Ambulans çağırırken ya da bir işitme engelli vatandaşımız yalnız bulunduğu anlarda, eşi, yakınları, çocukları konutta olmayan işitme engelliler bize ulaşabiliyor. Hastaneye giden vatandaşın, akşama kadar sarkan bütün süreçlerinde, gece yaşadıkları meselelerde, o vatandaşın hastane, ambulansla konutundan alınıp, hastaneye götürülmesi, hastanede tedavi olması sürecinde ve acilden taburcu olana kadar yanında oluyoruz. Bizim uygulamamızı kullanan işitme engelli vatandaşların aslında tüm hastane ve sıhhat süreçlerini yönetmiş oluyoruz” dedi.