İthal İlaç Tedarikinde Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Türkiye’de ithal ilaçların temininde, sabit kur uygulaması ve döviz kurundaki dalgalanmalar nedeniyle zorluk yaşanıyor. Bu da hastaların ilaçlarına ulaşamalarına neden oluyor. Ankara Eczacı Odası Başkanı Cem Abbasoğlu, ithal ilaç sorunu ve tahlillerine yönelik ANKA Haber Ajansı’na değerlendirmelerde bulundu.

İthal ilaçta belirlenen fiyat siyaseti nedeniyle sık sık ilaç eksikliği yaşandığını belirten Abbasoğlu, “Piyasadaki ilaç yoklukları periyot dönem karşımıza çıkıyor. Yeniden bu periyot de devletimizin belirlemiş olduğu ilaç fiyat siyaseti nedeniyle ilaç yokluklarını sık sık görmeye başladık. 2004 yılında birinci kez yürürlüğe giren yönetmelikte ilaç fiyat kararnamesi o periyodun koşullarında muhakkak sabit bir kura bağlanmıştı. Ortadan geçen yirmi yılda bu ilaç fiyat kararnamesine rastgele bir değişiklik yapılmadı. Devir periyot iyileştirmeler yapıldı fakat sabit kur uygulaması ilaçtaki yokluğun asıl temel sebebi” dedi.

Fiyat siyasetinin günümüz koşullarıyla yine düzenlenmesi gerektiğini vurgulayan Abbasoğlu, “Şu an gerçek euro kuru 38 TL’nin üzerinde. İlaçta uygulanan euro kuru 17.54 kuruş. Yani iki katından daha fazla bir makas aralığı var şu an. Bundan ötürü ilaçlarda önemli bir yokluk uzunluk göstermeye başladı. Bilhassa yurt dışından ithal edilen ilaçlarda önemli bir problem olduğunu gözlemlemeye başladık. Bunun çözümlenmesi için bir an evvel bu yirmi yıl evvelki kaidelere nazaran belirlenen bu fiyat kararnamesinin günümüz kurallarına güncellenmesi gerekiyor. Burada da olağan ortak akılla hareket etmek gerekiyor. Bakanlığımıza bu istikamette büyük bir iş düşüyor. Bu düzeldiği takdirde ben sorunun büsbütün ortadan kalkacağını düşünüyorum” diye konuştu.

“Hastalarımız, eczane gezmek durumunda kalıyor hastalar”

Özellikle kronik hastalıklar için ithal edilen ilaçlarda sorunların giderek arttığına dikkat çeken Abbasoğlu, hastaların ilaç bulabilmek için eczane eczane gezmek zorunda kaldığını bildirdi.

Abbasoğlu, şunları söyledi:

“Özellikle kronik hastalıklara ilişkin ilaçlarda, kanser ilaçlarında, şeker ilaçlarında, insülinlerde ve bilhassa yurt dışından ithal edilen ilaçlar bu ıstırap şu an uzunluk göstermeye başladı. İlaç yokluğu kronik bir zahmet ülkemizde. Aşağı üst beş yıldır biz bu külfetleri yaşıyoruz periyot devir. Burada bu sorunlar periyot dönem kimi ilaçların firmalar tarafından ithalatının durdurulması periyot devir de geri çekilmesi üzere karşımıza çıkıyor. Bilhassa kronik hastalıklardaki ilaçlarda hastalarımız mağduriyet yaşayabiliyor. Burada yeniden dediğim üzere bu fiyat kararnamesine bağlı olan derdin bir an evvel çözümlenmesi gerekiyor. Şu an için ilaç yokluğu bizim edindiğimiz kayıtlara nazaran yüzde 20 civarında ülkemizde. Hastalarımız geldiğinde eczanelerimizde ilacını alıp gitmek istiyor. Ancak depolarda ve firmada ilaçların bulunmamasından kaynaklı eczane eczane gezmek durumunda kalıyor hastalar. Biz burada alışılmış hastalarımızı yönlendiriyoruz. Yani bizde yoksa öbür bir eczacı arkadaşımızdan alması konusunda yönlendiriyoruz lakin burada asıl bahis bu ilaç yokluğunun kökünden sorunun çözülmesi.”

“Yatırım yapılması, teşvikler verilmesi ve kendi ulusal ilaç siyasetimizi belirlememiz gerekiyor”

İlaç yokluğu sorununa karşı milli ilaç siyasetine dayanakların artması gerektiğini kaydeden Abbasoğlu, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Burada da bir ulusal ilaç siyasetinin belirlenmesi gerektiğini ve bu hususta ülkemizin önemli bir atak yapması gerektiğini düşünüyorum. Zira baktığınızda nasıl ki ülkemiz işte savunma endüstrinde önemli bir yol katetti. Son yaşadığımız pandemi periyodunda gördük ki parası olan ülkelere aşı var, parası olmayan ülkelere aşı yok. Bunu net bir halde tüm dünya gördü. Aşı üreten ülkelerin önünde adeta öteki ülkeler kuyruğa girdi. Yani ilaç artık o denli bir şey haline geldi ki dünyada silahtan çabucak hemen daha öne geçmiş diyebiliriz. Yani ilacı olmayan Afrika’daki ülkeleri falan düşünün ilacı olmayan ülkelerde çok önemli salgınlar baş gösteriyor.

Kaldı ki pandemi çağındayız artık. Çok önemli hastalıklar uzunluk gösterebiliyor. Burada başta da belirttiğim üzere bir ulusal ilaç atağının devletimiz tarafından gerçekleşmesi gerektiğini düşünüyorum. Bu hususta bizim yerli ilaç endüstrimiz var. Yerli ilaç endüstrimizin daha da desteklenmesi gerekiyor. Zira artık bir montaj endüstrisi formuna döndü. Yeniden orada da dışa bağımlıyız. Birçok ham husus ve ilacın üretiminde kullanılan işte ambalajlama materyalleri yurt dışından geliyor ülkemize. Bizim ulusal ilaç siyasetini geliştirerek önemli manada bir atılım gerçekleştirmemiz gerekiyor. Buralara yatırım yapılması, teşvikler verilmesi ve kendi ulusal ilaç siyasetimizi belirlememiz gerekiyor.

Hastaların tabibin yazdığı ilaca erişim konusunda eza yaşamaması gerekiyor

Burada bu türlü tampon halinde yapılan düzenlemeler, iyileştirmelerden fazla bu fiyatlandırma siyasetinin büsbütün değiştirilmesi gerekiyor. Yani burada alışılmış eczacılar olarak bizlerin de mağduriyetleri kelam konusu lakin en temelinde hastalarımızın mağduriyeti konusu. Hekimin yazdığı ilaca erişim konusunda hastalarımızın hiçbir biçimde külfet yaşamaması gerekiyor. Geçmişte yaşanan düşüncelerden ders çıkartıp şu an günümüzde uyguladığımız bu kararname yirmi yıl evvel yapılan bu kararnameyi düzenleyip yanlışsız bir ilaç siyaseti izlenirse ve yerli ilaç siyasetimiz önemli manada ele alınıp yeni atılımlarla çok önemli manada yatırımlar ülkemize yapılabilir ve bu alanda kendimizi geliştirebiliriz.

Üniversitelerimiz ve bilim adamlarımız, AR-GE çalışmaları konusunda kâfi donanıma sahip. Türkiye’de şu an 63 tane eczacılık fakültesi var ve bu fakültelerde önemli manada AR-GE çalışması yapılabilecek kapasitede bilim adamımız var. Onlardan takviye alınarak, akademi, Bakanlığımızın ve bizim üzere sivil toplum kuruluşlarının da takviyesiyle önemli manada bir ilaç atağı yapılması gerekiyor.”